HbA1c Nedir?

Glycated hemoglobin veya Hemoglobin A1c'nin kısaltması olarak kullanılan HbA1c, solunum sisteminden dokulara oksijen, dokulardan solunum sistemine karbondioksit taşıyan alyuvarların en önemli elemanlarından biridir. Protein yapısında olan HbA1c, bünyesinde bulunan demir molekülleri ile oksijen moleküllerini kimyasal olarak bağlayarak taşıma işlemini gerçekleştirir.

HbA1c Nedir?
Glycated hemoglobin veya Hemoglobin A1c’nin kısaltması olarak kullanılan HbA1c, solunum sisteminden dokulara oksijen, dokulardan solunum sistemine karbondioksit taşıyan alyuvarların en önemli elemanlarından biridir. Protein yapısında olan HbA1c, bünyesinde bulunan demir molekülleri ile oksijen moleküllerini kimyasal olarak bağlayarak taşıma işlemini gerçekleştirir.
Kemik iliklerinde üretildikten sonra 120 gün ömürleri olan alyuvarlar HbA1c dışında birçok protein barındırmaktadır.
HbA1c proteinin bir diğer önemli özelliği ise, kanda bulunan glikoz yani şeker ile etkileşime girmesi ve kimyasal düzeyde glikoz ile bağlanmasıdır. 1958 yılında alyuvarlar içindeki diğer proteinlerden ayrılarak ilk kez tanımlanan HbA1c, 1968 yılında tıp literatüründe yer almaya başlamıştır.
Glikoz molekülleri ile olan ilişkisinin 1969 yılında fark edilmesinin ardından, HbA1c ile şeker hastalığı arasında ilişki kurulmuştur. Yapılan bilimsel çalışmaların ardından 1975 yılında proteinin glikoz molekülleri ile olan ilişki anlaşılmış ve 1976 yılında günümüzde hala kullanılmakta olan test yöntemleri geliştirilerek patenti alınmıştır.
Glikozillenme ismi verilen kimyasal bağlanma ile yapısı değişen HbA1c proteini, alyuvar içerisine yüksek miktarda serbest radikal salınmasına sebep olarak, hücre duvarlarının yapılarının değişmesine ve nihayetinde kanın akışkanlığının azalarak damarlara daha fazla yük olmasına yol açmaktadır.
Zaman içerisinde özellikle deriye yakın olan damarlarda şişmelere ve yaralar oluşmasına sebep olabilen bu durum, aynı zaman da kalp ve damar sistemi üzerinden de stres yaratmakta, çeşitlik kalp damar hastalıklarının ortaya çıkmasına, inme, felç hatta damarda pıhtı oluşumlarına sebep vererek ölümlere yol açabilmektedir.Bazı durumlar TİP-2 şeker hastalığı uzuvların kesilmesini gerektirmekte, bu gibi durumlar hastanın hem yaşam kalitesini önemli derecede düşürmekte hem de kendisi ve sevdiklerinin ruhsal sağlıklarını olumsuz etkilemektedir.
Günümüzde dünya üzerinde en fazla ölüme yol açan hastalıklar kalp ve damar rahatsızlıkları olup, şeker hastalıkları bu rahatsızlıkların en önemli nedenleri arasında bulunmaktadır. Şeker hastalığına yol açan nedenleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

Hareketsiz, sürekli oturulan yaşam tarzı,

Dikkatsiz ve sağlıksız beslenme,

Obezite,

Genetik faktörler (Aile büyüklerinin arasında şeker hastalığı olması),

Yaşlanma,

Gebelik sürecinde oluşan gestasyonel diyabetin iyileşememesi ve yüksek kilolu çocuk dünyaya getirmektir.Nerede Yapılır?
Hastanın genel sağlık durumu ve doktorun gerekli durumlarda 2 ayda bir gerçekleştirilen HbA1c testleri, genel olarak 3 ayda bir yapılmaktadır. Hastadan alınan bir tüp kan ile çok kısa bir sürede gerçekleştirilebilen test, gerekli donanımı olan sağlık merkezleri, laboratuvarlar ve hastanelerde gerçekleştirilebilmektedir.
Evlerde parmaktan alınan kan ile de bu testi gerçekleştirmek mümkün olsa da laboratuvar testleri uzun vadeli sonuçlarının takibi ve hassasiyet bakımından doktorlar tarafından tercih edilmektedir. Tetra TıpLaboratuvarları da tecrübeli ve dikkatli personeli, alanlarında uzman doktorları ve tamamı güncel teknoloji ile üretilmiş cihazlarıyla bu ve gerekebilecek diğer birçok testin yapılabileceği merkezlerden biri olarak dikkat çekmektedir.